Het Economisch Instituut voor de Bouw (EIB) presenteerde afgelopen maandag haar rapport ‘Ruimtelijke ordening en bouwomgeving; de potentie van woningbouw in de groene omgeving’. Daags daarna kopte De Gelderlander dat, om het woningtekort tegen te gaan, de prachtige groene long tussen Arnhem en Nijmegen moet worden volgebouwd. Het klinkt, zo op het eerste gehoor, misschien als dé oplossing voor de nationale woningbouwopgave. Maar ook hier geldt: als iets té mooi lijkt om waar te zijn, dan ís het dat meestal ook. Je kunt niet gewoon even alle groene stukjes in Nederland volbouwen. Dan wordt Nederland een uitgesmeerde stad waar je nergens meer kunt ademhalen. Snelheid voor woningbouw is geboden, maar om Nederland leefbaar te houden, moet het echt zijn: méér landschap en méér woningen.
De regio’s Arnhem-Nijmegen en Foodvalley, samen ‘de Groene Metropool’, leveren met de bouw van 100.000 woningen (60.000 in Arnhem-Nijmegen en 40.000 in Foodvalley) een bijdrage aan de woningbouwopgave. Wij zetten als Groene Metropool in op meer woningen én meer landschap. Dat lijkt tegenstrijdig, maar wij gaan laten zien dat dit kan.
We zijn er al mee bezig
Het EIB maakt in haar rapport geen melding van de zeven verstedelijkingsstrategieën die nu worden opgesteld. Eén daarvan is hier, in Regio Foodvalley en Regio Arnhem-Nijmegen. We zitten samen met het Rijk, de provincies Gelderland en Utrecht, en 26 gemeenten aan de tekentafel om te komen tot een plan waarmee we tot aan 2040 koers gaan bepalen. Hierbij kiezen we als Groene Metropool niet voor het volbouwen van onze prachtig buitengebieden maar zetten vooral in op inbreidingslocaties. Een groene omgeving is cruciaal voor recreëren en ontspannen, de corona crisis maakte dat nog eens extra duidelijk. Daarnaast moeten we vanwege het stikstofoverschot juist landschap en groen tóevoegen om te kunnen bouwen. Een derde reden om niet in volle vaart naar het buitengebied te gaan is dat de aanleg van nieuwe (betaalbare) woongebieden grote infrastructurele investeringen vergt. Eén van de lessen uit de Vinex periode is immers dat de bereikbaarheid op orde moet zijn om te voorkomen dat er nog meer auto-afhankelijke kernen bijkomen.
Onder het motto “Ruimte zat in de stad” stelt KAW architecten dat in jaren zeventig wijken, rondom OV-locaties en oude fabrieksterreinen nog veel ruimte is die kan worden gebruikt. Het uitplaatsen van bedrijven, van oudsher gevestigd in de woonkern, naar locaties waar ze wel toekomstbestendig kunnen verder ontwikkelen, het is één van de vele voorbeelden hoe ruimte te maken voor wonen binnen de bestaande steden en dorpen. Bouwen op plekken waar bestaande (H)OV- en fietsverbindingen kunnen worden versterkt is daarnaast ook vanuit economisch oogpunt slim.
Wij denken dat met deze aanpak minimaal twee derde van onze woningbouwopgave kan worden gerealiseerd. Voor een derde zal inderdaad naar de randen van bebouwde kom moeten worden gekeken, maar dan wel op zo’n manier dat dit bijdraagt aan het versterken van de groene leefomgeving.
Meer landschap, meer stad, het lijkt een contradictie maar in de Groene Metropool laten we zien dat het kan. Als we als overheden samenwerken en onze denkkracht en investeringen bundelen, kunnen we dit realiseren. Daarvan ben ik overtuigd.
Carol van Eert
Burgemeester Rheden
Bestuurlijk opdrachtgever van de Verstedelijkingsstrategie Arnhem/Nijmegen/Foodvalley