Na een korte pauze komen de deelnemers geïnspireerd weer terug in de plenaire zaal. Er staat nog één onderdeel op het programma: het verkiezingsgesprek met de lijsttrekkers van de komende provinciale verkiezingen. Aan het begin van de middag heeft Hubert Bruls de lijsttrekkers al uitgedaagd met zijn zorgen over de financiële bijdrage vanuit de provincie aan bijvoorbeeld de Regio Deal. “In de afgelopen periode heeft de provincie niet meer zo geïnvesteerd in de regio als voorheen. Terwijl investeren hard nodig is om al de plannen waar te maken. Ook voor de Regio Deal zijn vanuit de provincie nog geen financiële bijdragen toegezegd”, was zijn uitleg erbij. Dus de hamvraag bij het lijsttrekkersgesprek: wat gaat u de komende jaren doen?
▶️ Dit is het derde deel van een registratie van het regiocongres. Lees hier deel 1: Regiocongres toont kracht in de regio.
Aandacht geven
De regiovoorzitter leidt het gesprek zelf. Hij geeft de lijsttrekkers eerst de ruimte om hun belangrijkste punten naar voren te brengen. ‘Versnellen van de energietransitie’, ‘oplossen van het stikstofprobleem’, ‘stadsvernieuwing’, ‘goed benutten van de ruimte’, ‘lobby naar Den Haag’, ‘de natuur die er is, goed ontwikkelen’ en ‘stoppen met grote windturbines bouwen’ wordt genoemd. En wat de Groene Metropoolregio vooral niet moet doen in de ogen van de lijsttrekkers? Met name over de bouwopgave hebben de politici ideeën: ‘hoogbouw in steden’, ‘aan de randen van dorpen en steden bouwen’, ‘geef inwoners ook ruimte, lucht en groen’, ‘zoek de balans tussen natuur en bouwen’ en ‘houd er bij stationslocaties rekening mee dat er ook nog gewerkt moet worden’. Over de infrastructuur zeggen enkele lijsttrekkers: ‘Niet te veel aan de auto-infrastructuur doen’ en ‘geef aandacht aan openbaar vervoer, fiets, bus en wandelen’.
Kansen voor samenwerking
Dan de vraag: wat kan de regio van de provincie verwachten? De rode draad lijkt uitvoeren van de gemaakte plannen, in partnerschap én samenwerking. “Als het nodig is, zal de provincie op de samenwerking regie voeren”, klinkt het bijvoorbeeld. De provincie kan ook ‘faciliteren, menskracht leveren en samen optrekken in de lobby naar Den Haag’. Wat sommigen ook aangeven: “Minder regelgeving en meer gezond, nuchter boerenverstand.” Eén lijsttrekker noemt de Groene Metropoolregio Arnhem-Nijmegen een voorbeeld voor de rest van de regio. “Maar”, wordt erop aangevuld, “de Groene Metropoolregio is geen eiland, regio’s moeten ook met elkaar samenwerken. Dus geen competities tussen regio’s. De opgaven waarvoor we staan, zijn regio-overstijgend.”
Niet bescheiden zijn
Er komt een vraag uit de zaal die aanhaakt op de kracht van de ligging van onze regio. Hoe zien de lijsttrekkers de plek van de regio in Europa? De lijsttrekkers zien kansen, bijvoorbeeld om de banden met vooral Duitsland steviger aan te halen. Al mogen we de samenwerking die er al is, ook niet onderschatten. Een van de lijsttrekkers combineert de vraag met de vorige: “De regio moet stoppen met bescheiden te zijn. Dan gaat Den Haag ons vanzelf beter zien en volgt Brussel vanzelf.” De laatste lijsttrekker die aan bod komt bij die vraag, hoopt dat er uiteindelijk een ‘gelijk speelveld in Europa’ ontstaat.
‘Ja, ik wil’
De laatste vraag. Gespreksleider Bruls wil antwoord op die ene commitment-vraag: kunnen we op jullie rekenen bij de regionale agenda voor vier jaar? Hij duldt alleen een ‘ja’ of ‘nee’. Hoewel twee lijsttrekkers zich niet laten vastpinnen, zijn ze allemaal welwillend. Tot zelfs een ‘ja, ik wil’. “Volgens mij moeten we samenwerken, dus een ‘ja’”, klinkt het. En: “Volgens mij moeten we er samen voor gaan.”
Rake woorden
Dagvoorzitter, gespreksleider en regiovoorzitter Bruls is tevreden. Hij reikt de lijsttrekkers het pamflet met de regionale wensen uit en maakt daarna plaats voor de slotact van de middag.
Theatergroep Piepschuim neemt de aanwezigen muzikaal mee in een aantal zelfgeschreven nummers.
Wie denkt luchtig de middag te besluiten, keert huiswaarts met een opgave die we zeker ook niet mogen vergeten: de klimaatcrisis. 
Toch brengt het duo de boodschap met humor en rake woorden. “Opbeurend”, zegt een van de aanwezigen bij het weggaan.
Een vrolijke lach op het gezicht, want het optimistische gevoel overheerst: er is nog veel werk te verzetten, maar we zijn met elkaar krachtig genoeg om het voor elkaar te krijgen.
