Hoe kom je tot een groep vrijwilligers om een buurtbus te rijden? Hoe geef je reizigers een stem? Hoe deel je goede voorbeelden, kennis en ervaring? Tijdens de werksessie ‘Duurzaam verplaatsen’ tijdens het regiocongres 2023 is het podium voor drie zeer uiteenlopende mobiliteitsinitiatieven. De gemene deler: vrijwilligers vervullen de hoofdrol.
Buurtbus
Bij deze werksessie is de opzet anders dan anders. Niet de usual suspects staan in de schijnwerper, maar initiatieven die zijn opgezet door vrijwilligers. “Als Groene Metropoolregio Arnhem-Nijmegen staan wij vaak wat verder af van deze initiatieven, dat is ook onze rol. Nu ben ik er echt blij mee dat wij juist deze vrijwilligers het podium hebben gegeven”, zegt Johan Leferink, opgavemanager van de Verbonden regio, na afloop van de sessie. Zo vertelt Han Scholten, voorzitter van de buurtbusvereniging Rijk van Nijmegen, over wat het nu betekent om een buurtbus te laten rijden. Vragen als ‘hoe zorgen we voor voldoende chauffeurs’ en de dilemma’s komen aan bod. Leferink: “Dilemma’s zijn bijvoorbeeld de leeftijd van de chauffeurs, de voertuigen en de consequenties als straks een accupakket wordt ingebouwd in de busjes.”
Wandelommetjes
Marijke Schaminée van de Stichting Wijchen Gezond komt als tweede aan bod. Zij heeft samen met vrijwilligers wandelommetjes in Wijchen opgezet. Inmiddels zijn er negen wandelroutes van drie tot zes kilometer, die ook nog eens te combineren zijn. Ze zorgde voor een goed communicatiepakket en een toegankelijke website, zodat iedereen makkelijk bij de informatie kan. Ze vertelt de deelnemers aan de werksessie hoe het initiatief is ontstaan en wat daarbij kwam kijken. Ook het vraagstuk ‘wat heb je nodig van de gemeente’ snijdt ze aan. Het antwoord is een eyeopener, zegt Leferink na afloop: “Vaak zijn er bij de gemeente of provincie subsidiepotjes waar initiatieven een beroep op kunnen doen. Alleen kunnen individuen er geen gebruik van maken, de regel is dat er een organisatie achter moet zitten. Waarom mogen goede initiatieven van burgers er geen gebruik van maken? Zij kunnen ook goede ideeën hebben. Daar hebben we echt wel even over gesproken.”
Kennis ontsluiten
Freek Bos van reizigersorganisatie Rover legt als derde gastspreker een geheel ander dilemma bloot: hoe kunnen organisaties de kennis van vrijwilligersorganisaties beter gebruiken? Hij noemt het voorbeeld dat vervoersorganisaties vaak heel goed weten wie waar in- en uitstapt, maar niet waar de knelpunten zitten op de routes. “Die kennis hebben juist de vrijwilligers bij organisaties als Rover. Hoe mooi zou het zijn als die kennis wordt gebruikt, maar de uitdaging is: hoe ontsluiten we die kennis.”
Anders kijken
De drie voorbeelden zijn bedoeld om de deelnemers aan de sessie op een andere manier te laten kijken naar processen en projecten. Daar zorgt ook het interactiemoment na de verhalen voor. Aan Leferink de uitdaging om het gesprek in goede banen te leiden. Eén conclusie wordt al snel duidelijk: met een kleine inzet aan middelen is vaak al veel te bereiken. Marijke Schaminée noemt dat ze met een budget van 8.000 euro het hele pakket van de wandelommetjes geregeld heeft gekregen. Het helpt natuurlijk wel als er subsidie beschikbaar voor is. Een tweede conclusie: je kunt op verschillende manieren aan vrijwilligers komen. Han Scholten vertelt dat ze bij hun buurtbusvereniging vooral van natuurlijke momenten gebruikmaken. Dat kan zelfs al een item op tv zijn. “Het hoeft niet altijd vanuit alleen het bestuur te komen”, is zijn ervaring.
Oproep
De buurtbus-vertegenwoordiger maakt van de gelegenheid gebruik om een oproep te doen richting de aanwezige vervoerders, gemeenten en provincie. Hij vertelt dat de vereniging een reservebus heeft, maar die voldoet eigenlijk niet. Deze bus is niet geschikt voor rolstoelen. En dat vinden zijn vrijwilligers vervelend, want die willen graag iedereen mee kunnen nemen. “Dat speelt ook mee in de motivatie van onze chauffeurs, die allemaal vrijwilliger zijn”, geeft hij aan. De boodschap is duidelijk: zorg voor goed materieel. “Dan kunnen alle reizigers mee én houden wij onze vrijwilligers.”
Verbindingen leggen
Sessieleider Leferink is na afloop tevreden over de sessie. “Er zijn veel mooie ideeën geuit. Na afloop zag je ook dat de deelnemers de inleiders opzochten om het gesprek voort te zetten en om verbindingen te leggen. Daar is zo’n regiocongres ook zinvol voor. Iedereen heeft wel connecties, het netwerk helpt elkaar. Wat mij betreft hadden we een schot in de roos.”
