De Groene Metropoolregio Arnhem-Nijmegen zet de komende jaren stevig in op verstedelijking, maar wil natuurgebieden, cultuurhistorisch erfgoed en landschapszones behouden en waar kan, zelfs versterken. Het ‘groen-blauw raamwerk’ helpt bij het maken van die ruimtelijke keuzes. Waarom dat zo belangrijk is? Burgemeester van Rozendaal Ester Weststeijn en PvdA-gedeputeerde bij de provincie Gelderland Peter Kerris geven tekst en uitleg.
Als burgemeester van de gemeente Rozendaal - een van ‘de mooiste achtertuinen van Nederland’- kent Ester Weststeijn nut en noodzaak van de instandhouding en versterking van het groen om de hoek én daarbuiten. “Grote metropolen zoals Londen en het Ruhrgebied hebben met hun landschap een belangrijke troefkaart in handen op het gebied van leefbaarheid. Die kaart heeft de Groene Metropoolregio Arnhem-Nijmegen óók. Het feit dat we in onze regionale verstedelijkingsstrategie bewust kiezen voor ‘meer landschap, meer stad’ - in die volgorde dus -, zegt alles. We bouwen niet zomaar, maar investeren ook in natuur en landschap om een leefbaar klimaat te creëren, met aandacht voor gezond wonen en ruimte voor ontspanning. Dit kan door de aanleg van extra groen, behoud van bestaande natuurgebieden of het maken van keuzes binnen dat landschap.”
Groene en blauwe gebieden
Dat maken van landschappelijke keuzes verdient absolute topprioriteit, zeker met het oog op verschillende, concurrerende opgaven die van invloed (gaan) zijn op het ‘groen en blauw’ in de regio. Het antwoord op de vraag hoe landschappen, natuurwaarden en cultuurhistorische erfgoed zijn te combineren met andere ruimtevragers, ligt in de ontwikkeling van het groen-blauw raamwerk. Weststeijn: “Het groen-blauw raamwerk is een soort onderlegger waarop alle natuurterreinen, bossen, parken, waterlijnen, polders en andere ‘groene’ en ‘blauwe’ gebieden in de regio staan aangegeven. Ruimtelijke ontwikkelingen en geplande projecten worden er als het ware overheen geschoven. Het raamwerk bepaalt dus niet waar er wordt gebouwd of wat er met of in het landschap gebeurt, maar koppelt belangrijke ruimtevragers op een slimme manier aan het al aanwezige groen en blauw.”
Natuurlijke grenzen
En dat is een goede zaak, vindt Peter Kerris, als PvdA-gedeputeerde bij de provincie Gelderland onder meer portefeuillehouder woningbouw, ruimtelijke ordening en klimaatadaptatie. “Steeds vaker hebben en krijgen we te maken met droogte en wateroverlast. Door de klimaatverandering lopen we letterlijk tegen onze natuurlijke grenzen aan. Ook de stikstofdiscussie kantelt. Er wordt gepraat over vieze lucht en de uitstoot van schadelijke deeltjes, maar het echte probleem is de sterke achteruitgang en toenemende verslechtering van onze natuur. Al deze zaken hebben directe, negatieve gevolgen voor ons huidige en toekomstige ecosysteem. Als regio moeten we bouwen en verstedelijken, maar wel met behoud of door versterking van de natuur en het landschap. De tijd dat we ‘vlekken’ op een kaart intekenden met woningen, industrie- en bedrijventerreinen, ligt echt achter ons. Ik ben dan ook blij met de recente kamerbrief van minister De Jonge, waarin staat dat het bodem- en watersysteem leidend moet zijn bij ‘de verbouwing van Nederland’.”
Ruimtelijke keuzes
Al bij de oprichting van de Groene Metropoolregio stond het belang van het landschap voorop, als aantrekkelijke voorwaarde om te wonen, werken en recreëren. Kerris vindt het dan ook fijn om te merken dat die noodzaak tot natuurversterking verder toeneemt. “Ik ben bij een paar groen-blauw raamwerk-bijeenkomsten geweest. Wat mij trof is dat gemeenten, de provincie, waterschappen, terreinbeheerders, natuurorganisaties, erfgoedinstellingen en de recreatieve sector allemaal meedenken over het zetten van groenblauwe stappen, bijvoorbeeld op het gebied van natuurinclusiviteit of de instandhouding van een gezond bodem- en watersysteem.”
Dat is maar goed ook, want komend jaar moet de provincie verschillende moeilijke ruimtelijke keuzes inzichtelijk maken. Kerris: “Mede op verzoek van ‘Den Haag’ dat het combineren van opgaven noodzakelijk vindt om vooruit te komen. Alle regio’s zijn ermee bezig, weet ik, maar de ervaringen van de Groene Metropoolregio met het groen-blauw raamwerk komen hier vast extra goed van pas.”
Groenblauw tweeluik: Dit is het eerste artikel uit een tweeluik waarin burgemeester Ester Weststeijn en PvdA-gedeputeerde Peter Kerris zich uitspreken over nut en noodzaak van het groen-blauw raamwerk.