Op 1 januari 2021 zag de Groene Metropoolregio het licht. Harriët Tiemens werd in september dat jaar directeur van het samenwerkingsverband van 18 gemeenten. Hét Ondernemersbelang vond het hoog tijd om met haar in gesprek te gaan over de organisatie en de ambities voor de regio.
De Groene Metropoolregio Arnhem-Nijmegen bestaat uit 18 gemeenten die samenwerken aan hun ambitie om te groeien naar een metropoolregio van internationale betekenis. Het begrip metropoolregio heeft overigens geen formele status, maar opent wel deuren en geeft toegang tot nationale en Europese gelden.
Nederland telt een aantal metropoolregio’s: Amsterdam, Rotterdam - Den Haag, Utrecht en Brainport Eindhoven. De Groene Metropoolregio voegt zich in dit illustere rijtje als de jongste en kleinste, maar met unieke -groene- kwaliteiten. Harriët Tiemens, sinds een jaar directeur van de Groene Metropoolregio, schetst de contouren van de organisatie en de ambities.
Ondersteuning
“De metropoolregio’s zijn katalysatoren van innovatie, technische en culturele creativiteit en daardoor van groot belang voor de economische slagkracht van Nederland”, aldus Tiemens. “Tevens behartigen wij de belangen van de gemeenten in provinciale en landelijke programma’s waar het gaat over mobiliteit, bouwen en wonen.” “We streven naar samenwerking met andere metropoolregio’s in Nederland en in Duitsland, met name Noordrijn-Westfalen, met hotspots als het Ruhrgebied en Düsseldorf. Om op elk niveau samenwerking vorm te geven en te versterken is afstemming op vele fronten nodig.”
Het regiobureau, met directeur Harriët Tiemens, zetelt in een bedrijfsverzamelgebouw in Elst. Tiemens: “Ons algemeen bestuur bestaat uit vertegenwoordigers van de colleges van B&W van de samenwerkende gemeenten. Het regiobureau, met zo’n 15 mensen, bewaakt het programma en heeft de contacten met bestuurders binnen en buiten de organisatie over regelingen en afspraken. Daarnaast zijn er, gekoppeld aan de opgaven die we hebben, teams onder leiding van een opgavemanager actief. Zij rekruteren mensen uit de deelnemende gemeenten die in werkgroepen gezamenlijk de inhoud bepalen.”
Vijf opgaven
Tiemens kadert: “We werken voor de 18 gemeenten in de regio aan vijf opgaven. Over deelname en de betrokkenheid bij de uitvoering bij elk van de vijf opgaven beslist de gemeente zelf.” Ze somt de vijf opgaven op, in willekeurige volgorde: “Verbonden regio, over mobiliteit en bereikbaarheid; Productieve regio, over economie en arbeidsmarkt; Circulaire regio, over circulariteit, duurzaamheid, klimaat en energie; Ontspannen regio, over leefbaarheid, natuur en landschap, cultuur en erfgoed; Groene groeiregio, over woningbouw en leefomgeving.” “De vijf opgaven zijn geen gescheiden terreinen, integendeel. Alles grijpt ineen. Het gaat om maatschappelijke opgaven die urgent zijn en waarbij de betrokkenheid van bedrijven, inwoners, maatschappelijke organisaties en overheden ontzettend belangrijk is.”
Ter illustratie beschrijft Tiemens enkele voorbeelden. “Neem de woningbouw. Er is in onze regio een groot woningtekort. Dat bestrijden we door het Verstedelijkingsakkoord dat we op dit moment sluiten voor duurzame en groene verstedelijking in de vorm van betaalbare woningen, duurzaam gebouwd en met een goede balans tussen stedelijke ontwikkeling en leefbaarheid. Hierbij zijn 2 provincies, 4 ministeries en de regio Foodvalley met 26 gemeenten betrokken.”
Duurzame oplossingen
“Er worden de komende jaren duizenden woningen in de regio gebouwd, daardoor neemt ook de mobiliteit toe. Hier moeten we slim op inspelen met weg- en spoorverbindingen. De uitdaging is hier met duurzame oplossingen onze logistiek strategische positie optimaal te blijven benutten. Goede bereikbaarheid is cruciaal voor bedrijven en mensen.”
Innovatie en herstel
Het raakt aan een ander voorbeeld, de opgave Productieve regio. “De ambitie is om banengroei en economische groei te bevorderen in combinatie met verbeteren van de leefbaarheid. Hierin speelt het mkb, liefst tachtig procent van alle bedrijven in de Groene Metropoolregio, een belangrijke rol. Denk aan het verbeteren van vestigingsfactoren als bereikbaarheid, de nabijheid van opleidingsinstituten en gekwalificeerde arbeidskrachten, maar ook aan innovatie door anders en slimmer werken. We gaan ons economisch potentieel beter benutten door het ondersteunen van het bedrijfsleven voor herstel na de coronacrisis.”
Zuinig en slim
Circulariteit en duurzaamheid lopen als een rode draad door alle opgaven. Zuinig en slim omgaan met energie, grondstoffen en producten is op elk gebied noodzaak. “We zetten in op circulaire bouw en infrastructuur en de transitie naar duurzame energie door innovatieve ontwikkelingen binnen Energy, waaronder waterstoftechnologie. Er lopen al succesvolle circulaire projecten waarin gemeenten participeren, bijvoorbeeld het gezamenlijk inkopen van duurzame energie. Ook hebben gemeenten en provincie een eerste bod voor een Regionale Energiestrategie opgesteld. Daarnaast realiseren we samen het Uitvoeringsprogramma Circulaire Grond-, Weg- en Waterbouw.”
Leefbaarheid en het sociale klimaat hangen nauw samen met economische activiteiten als cultuur en recreatie. “Ze maken steden levendig en aantrekkelijk. Dat geldt ook voor de prachtige natuur die de steden omgeeft. Het unieke rivierenlandschap, de stuwwallen en bossen, maakt de Groene Metropoolregio een prettige omgeving om te wonen, werken en recreëren.”
Samenwerking loont en elkaars taal spreken helpt enorm
Zoals opgemerkt hangen opgaven met elkaar samen en overlappen ze elkaar. Bovendien is de fysieke ruimte beperkt. Het betekent dat aspecten met elkaar concurreren en botsen. Tiemens: “Om die wrijving weg te nemen zoeken we naar de combinatie van functies. Binnen de opgave Ontspannen regio bijvoorbeeld maken we keuzes voor het behouden en versterken van natuur, landschap en cultuurhistorisch erfgoed. De vorm waarin dit zal gaan gebeuren is werk in uitvoering.”
“Samenwerking loont en elkaars taal spreken helpt enorm”, betoogt Tiemens. “Overheden en ondernemers spreken niet altijd dezelfde taal en ze handelen vanuit andere denkkaders. Wij werken eraan die twee bijeen te brengen. Door projecten onder de paraplu van de Groene Metropoolregio onder te brengen, is het gemakkelijker cofinanciering te realiseren en is het effect sterker door inbreng van de diverse partijen. Uiteindelijk willen we allemaal onze mooie regio versterken.”
Het originele artikel verscheen in de decemberuitgave van Hét Ondernemersbelang.